การทอผ้าเกาะล้วงไทลื้อเป็นศิลปะและงานฝีมือที่มีความหลากหลายและน่าทึ่ง ซึ่งเรื่องนี้เป็นที่รู้จักกันในวงกว้างและมีความเชื่อมโยงกับกลุ่มชาติพันธุ์ไทลื้อ ที่เคยอาศัยอยู่ในสิบสองปันนา มณฑลยูนนาน สาธารณรัฐประชาชนจีน การทอผ้าเกาะล้วงไม่เพียงแต่เป็นเทคนิคการทอผ้าเท่านั้น แต่ยังเป็นการถ่ายทอดประวัติศาสตร์และวัฒนธรรมของคนชาติพันธุ์นี้
ผ้าเกาะล้วง
สำหรับผ้าเกาะล้วง จะเป็นผ้าที่มีความโดดเด่นในกลุ่มชาติพันธุ์ไทลื้อ ซึ่งกลุ่มชาติพันธุ์ไทลื้อเคยอาศัยอยู่ในสิบสองปันนา มณฑลยูนนาน สาธารณรัฐประชาชนจีน แต่ก่อนสมัยโบราณจะทอตกแต่งในผ้าซิ่นของสตรีชาวไทลื้อ อย่างเช่นผ้าผืนด้านล่าง จะมีลายริ้ว และมีลายเกาะล้วงเข้ามาแทรกในผ้าซิ่น สำหรับลายเกาะล้วง โบราณส่วนมากจะเป็นลวดลายที่มาตกแต่งในผ้าซิ่นจะเป็นเกาะล้วงน้ำไหล มีเกาะยอด มีเกาะบวก ที่คนเฒ่าคนแก่ได้เล่าถึงผ้าโบราณ ซึ่งจินตนาการลวดลายจากสิ่งที่มองเห็นรอบตัวมาทอลงบนผืนผ้า ปัจจุบันลวดลายจะปรับให้เข้ากับยุคสมัย กลุ่มคนที่ใช้ผืนผ้าในปัจจุบันก็อาจปรับจะให้ดูเป็นงานศิลปะมากขึ้นทำให้สามารถสวมใส่ได้ทุกเพศทุกวัย
สีของผ้าเกาะล้วงสมัยโบราณ
ในสมัยโบราณ ผ้าเกาะล้วงไทลื้อมักจะมีสีสดใสและฉูดฉาดเพื่อทำให้ผ้าดูอยู่ในสภาพดีตลอดเวลา แต่ปัจจุบันก็อาจปรับมาเป็นสีธรรมชาติเพราะสีธรรมชาติกำลังเป็นที่นิยม คนรุ่นใหม่จึงอาจใส่ใจกับสีธรรมชาติ อย่างเช่นสีของผืนด้านล่างที่ทำมาจากใบของต้นสมอ (หากทางเหนือจะเรียกว่าใบมะ) ส่วนสีส้มมาจากคำแสด มะกาย ซึ่งสีจะดูอ่อนลงดูละมุนตาขึ้น
การทอผ้าเกาะล้วง
การทอผ้าเกาะล้วงเป็นกระบวนการที่เน้นความประณีตและความละเอียด ผ้าเกาะล้วงถูกสร้างขึ้นโดยการใช้เทคนิคเกาะและล้วง โดยปกติการทอผ้าจะใช้กระสวยเป็นตัวพุ่งเพื่อเรียงเส้นด้าย แต่ในการทอผ้าเกาะล้วงจะเป็นการใช้มือควัก (ล้วง) เส้นด้ายขึ้นมาเพื่อสร้างลวดลาย ผู้ทอจะสลับสีเป็นช่วงๆ เพื่อให้เกิดลวดลายที่น่าสนใจ การทอจะควัก (ล้วง) เส้นด้ายขึ้นมาอีกเส้นหนึ่งเพื่อสร้างลวดลายอื่น ๆ และการเกาะ (เกี่ยว) จะเป็นกระบวนการที่ผู้ทอใช้มือล้วงควักเส้นใยเพื่อรวมเส้นด้ายเข้าด้วยกัน
เวลาที่ใช้ในการทอผ้าเกาะล้วง
การทอผ้าเกาะล้วงเป็นกระบวนการที่ใช้เวลานาน เนื่องจากความละเอียดและความประณีตที่ต้องใช้ ในสมัยอดีต การทอผ้าเกาะล้วงอาจใช้เวลาประมาณหนึ่งสัปดาห์หรือแม้กระทั่งหนึ่งเดือนเพื่อสร้างผ้าผืนเดียว แต่ในปัจจุบันความเร็วในการทอผ้าเกาะล้วงมีการพัฒนาขึ้นและสามารถทอเสร็จได้ในเวลา 3 – 5 วันหรือแม้กระทั่งหนึ่งสัปดาห์
ขอบคุณแหล่งที่มา: https://www.youtube.com/watch?v=ptGobDKBZZQ&list=PLWZhCdvwdU6f_Gbc9Z6Me7kxi_zCBs4CS&index=3
