ในบทความนี้เราจะไปค้นพบเสน่ห์และความน่าทึ่งของผ้าสะมอ ลายโบราณของผ้าอีสานใต้ที่มีความเป็นเอกลักษณ์ที่สามารถเปลี่ยนเสื้อผ้าเรียบง่าย ให้เป็นผลงานทางศิลปะที่น่าทึ่งและดูน่าประทับใจ
ผ้าสะมอ
สะมอเป็นลายโบราณที่มักถูกทอขึ้นบนผ้าอีสานใต้ ลายสะมอมักจะมีลักษณะเป็นตารางสีเขียวอมเหลือง คล้ายกับสีของเปลือกผลสมอไทย (Terminalia chebula Retz.) ทำให้มักเรียกสะมอว่า “ผ้าสะมอหัวซิ่น” ประกอบด้วยแถบริมผ้าสีแดงความกว้างประมาณ ๑ เซนติเมตร ตัวซิ่นเปิดชายผ้า และแถบริ้วคู่สีแดงที่อยู่ตรงกลาง โดยลายสะมอและแถบกะเนียว (หางกระรอก) จะปรากฎอยู่บนตัวซิ่น
ลักษณะของลายผ้าสะมอและการทอ
ลายสะมอเป็นรูปตารางขนาดเล็ก มีสีเขียวผลสมอไทยเข้าไปข้างใน สลับกันอย่างเรียงสวยงามระหว่างเส้นยืนสีเหลือง และสีเขียว และเส้นพุ่งสีเหลือง โดยในตัวเส้นยืนและเส้นพุ่งก็ยังมีเส้นไหมสีดำปรากฎอยู่ตรงกลางของตาราง ซึ่งทำให้ลายสะมอและแถบกะเนียวแสดงความมีมิติและเป็นที่น่าสนใจมากขึ้น
ขอบคุณแหล่งที่มา: ศูนย์หม่อนไหมเฉลิมพระเกียรติฯสุรินทร์, หนังสือเฉลิมราชพัสตรา
