หลงใหลผ้าไหมทอมือ สำรวจชีวิต แสงดา บันสิทธิ์ ศิลปินแห่งชาติ

การทอผ้าไหมเป็นศิลปะพื้นบ้านที่สืบทอดกันมาจากรุ่นสู่รุ่น เป็นทักษะที่ต้องใช้ความอดทน ความทุ่มเท และความเข้าใจอย่างลึกซึ้งเกี่ยวกับวัสดุที่ใช้ หัวใจของประเพณีนี้คือเรื่องราวของแสงดา บานสิทธิ์ ศิลปินแห่งชาติสาขาทัศนศิลป์ (การทอผ้า) ในปี พ.ศ. 2529 เธอเกิดในหมู่บ้านเล็กๆ ในจังหวัดเชียงใหม่ ในปี พ.ศ. 2462 และเรียนรู้ศิลปะการทอผ้าไหมจากคุณยายของเธอ พรสวรรค์ของแสงดาในการสร้างลวดลายที่สลับซับซ้อนและเป็นเอกลักษณ์ทำให้ผลงานของเธอเป็นที่นิยมในหมู่คนท้องถิ่นและชาวต่างชาติในไม่ช้า เธอก้าวไปสู่การเป็นผู้นำชุมชนทอผ้าไทย ส่งเสริมการใช้ผ้าฝ้ายพื้นเมืองและย้อมสีธรรมชาติ และช่วยพัฒนาอาชีพของช่างทอผ้าไทยจำนวนมาก มรดกของแสงดายังคงเป็นแรงบันดาลใจและมีอิทธิพลต่อช่างทอผ้าไหมร่วมสมัย ผู้ซึ่งยกย่องความทรงจำของเธอด้วยการอนุรักษ์และพัฒนางานฝีมือโบราณนี้ ในบทความนี้ เราจะสำรวจโลกอันน่าทึ่งของการทอผ้าไหมไทย และเจาะลึกชีวิตและมรดกของแสงดา บันสิทธิ์ ปรมาจารย์ด้านศิลปะอย่างแท้จริง

แสงดา บานสิทธิ์ เป็นศิลปินแห่งชาติ

แสงดา บานสิทธิ์ เป็นศิลปินแห่งชาติสาขาทัศนศิลป์ (การทอ) ที่มีชื่อเสียง ได้รับรางวัล พ.ศ. 2529 เกิดเมื่อวันที่ 14 เมษายน พ.ศ. 2462 ที่บ้านท่าม่วง ตำบลสบเตี๊ยะ อำเภอจอมทอง จังหวัดเชียงใหม่ แสงดาเป็นบุตรสาวคนเดียวของนายหัฏฐ์และนางคำมูล สมรสกับนายดาบมาลัย บานสิทธิ์ ในปี พ.ศ. 2476 ทั้งคู่มีบุตรด้วยกัน 1 คน นายดาวมาลัย บานสิทธิ์ ถึงแก่อนิจกรรมในปี พ.ศ. 2503

แสงดา บานสิทธิ์ ไม่ได้เรียนหนังสือ

แสงดา บันสิทธิ์ ไม่ได้เรียนหนังสือแต่เรียนด้วยตนเองกับอาของเธอจนอ่านออกเขียนได้ เธอสืบทอดความรู้การย้อม ทอ และย้อมผ้าฝ้ายด้วยสมุนไพรโบราณจากคุณยายของเธอ แสงดาพัฒนาทักษะและความเชี่ยวชาญอย่างต่อเนื่อง ในช่วงสงครามโลกครั้งที่ 2 เมื่อผ้าขาดตลาด เธอได้ริเริ่มทอ “ผ้าสีฝุ่น” สีกากี เพื่อใช้ทำเครื่องแบบข้าราชการให้สามีใส่ไปทำงาน แสงดากับแม่ใช้กี่ทอผ้า ต่อมาได้ซื้อผ้าทอจำนวน 5 ผืน และชักชวนให้แม่บ้านเข้าร่วมกลุ่มทอผ้า ก่อนที่แสงดาจะเสียชีวิต กลุ่มแม่บ้าน 42 คนได้รวมกลุ่มกันโดยใช้ชื่อว่ากลุ่มแม่บ้านบ้านไร่ไผ่งาม พวกเขาใช้ผ้าฝ้ายในท้องถิ่นและย้อมด้วยสมุนไพรเพื่อให้ได้ลวดลายที่สวยงามเป็นเอกลักษณ์ พรสวรรค์ในการประดิษฐ์ลวดลายใหม่ๆ ของแสงดา ทำให้ผ้าฝ้ายของเธอและผ้าฝ้ายของแม่บ้านบ้านไร่ไผ่งามได้รับความนิยมและยกย่องจากสาธารณชน

แสงดา บานสิทธิ์ เป็นผู้มีความรู้ด้านการทอผ้า

แสงดา บันสิทธิ์ เป็นผู้มีความรู้ความสามารถในการทอผ้า การย้อมผ้า ด้วยสมุนไพร และการประดิษฐ์ลวดลายผ้า เธอเป็นที่รู้จักและยกย่องจากผลงานการทอผ้ากว่าแสนเมตรของเธอ ซึ่งรักษา ส่งเสริม และพัฒนางานหัตถกรรมพื้นบ้านแบบผสมผสาน การใช้สีย้อมผ้าจากสมุนไพรบริสุทธิ์ในการย้อมผ้าโดยไม่ใช้สารเคมีใดๆ ทำให้เกิดสีสันที่สวยงาม สะดุดตา ทำให้ผลงานของเธอเป็นที่นิยมทั้งชาวไทยและชาวต่างชาติ แสงดาเป็นคนมีคุณธรรมมีเมตตาต่อผู้สนใจทั่วไป ทรงเป็นแบบอย่างที่ดีในการดำเนินชีวิตและช่วยพัฒนาอาชีพของคนไทย ด้วยเหตุนี้เธอจึงสมควรได้รับตำแหน่งศิลปินแห่งชาติสาขาทัศนศิลป์ (การทอผ้า) ในปี พ.ศ. 2529

แสงดา บันสิทธิ์มีคุณูปการต่อศิลปะการทอผ้าไหมไทย

กล่าวโดยสรุป แสงดา บันสิทธิ์มีคุณูปการต่อศิลปะการทอผ้าไหมไทยอย่างมากมายนับไม่ถ้วน ความทุ่มเทของเธอในการอนุรักษ์และส่งเสริมงานหัตถกรรมโบราณนี้ช่วยให้มั่นใจได้ว่างานหัตถกรรมนี้จะยังคงเติบโตต่อไปในยุคปัจจุบัน นวัตกรรมการใช้ผ้าฝ้ายพื้นเมืองและสีย้อมธรรมชาติของแสงดา ประกอบกับพรสวรรค์ในการสร้างสรรค์ลวดลายอันประณีตและเป็นเอกลักษณ์ ทำให้ผลงานของเธอได้รับความนิยมทั้งในประเทศไทยและต่างประเทศ มรดกของเธอในฐานะศิลปินแห่งชาติและผู้นำในชุมชนการทอผ้ายังคงเป็นแรงบันดาลใจและมีอิทธิพลต่อช่างทอผ้าไหมร่วมสมัย ซึ่งยกย่องความทรงจำของเธอด้วยการพัฒนาและสร้างสรรค์งานฝีมือแบบดั้งเดิมนี้อย่างต่อเนื่อง ชีวิตของแสงดาเป็นเครื่องพิสูจน์ถึงพลังของประเพณีและความสำคัญของการอนุรักษ์มรดกทางวัฒนธรรม เมื่อเรามองไปยังอนาคต เราต้องเชิดชูและสานต่อมรดกของช่างทอผ้าชั้นครูอย่างแสงดา บันสิทธิ์ เพื่อให้แน่ใจว่าศิลปะที่สวยงามนี้จะคงอยู่สืบไปชั่วลูกชั่วหลาน

อ้างอิง

https://th.wikipedia.org/wiki/แสงดา_บัณสิทธิ์