ความเป็นมาของผ้าไหมยกดอก
ผ้าไหมยกดอก คือ ผ้าที่ผลิตขึ้นโดยการทอเส้นลายให้สูงกว่าพื้นผ้า มีทั้งทอยกทองและทอยกไหม กระบวนการสร้างลวดลายผ้านี้ใช้วิธีการทอเสริมเส้นด้ายพุ่งพิเศษ โดยทั้งแบบเสริมยาวต่อเนื่องตลอดหน้าผ้าและแบบเสริมเป็นช่วง ๆ โดยใช้เทคนิคเก็บตะกอลอยเพื่อจัดกลุ่มเส้นด้ายยืนให้เปิดอ้า หรือยกและข่มเป็นจังหวะ ในการทอลวดลายตามแบบที่ต้องการ ผลลัพธิ์ได้ที่คือผืนผ้าที่มีลวดลายยกนูนสูงกว่าพื้นผ้า นอกจากนี้ยังมีเทคนิคการทอผ้ายกอื่น ๆ เช่น ทอเสริมเส้นยืนพิเศษ มัดย้อมเส้นพุ่งและเส้นยืนก่อนการทอ และทอแบบเส้นพุ่งไม่ต่อเนื่อง โดยใช้เพียงการตบแต่งลวดลายในส่วนประกอบปลีกย่อยเท่านั้น
ความสำคัญของผ้าไหมยกดอกในสังคมไทย
จากการศึกษาด้านประวัติความเป็นมา พบว่าผู้คนในสังคมไทยมีความรู้และความเชื่อในผ้าไหมยกดอกมาช้านาน หลักฐานทางประวัติศาสตร์และโบราณคดีบ่งชี้ว่าผ้าไหมยกมีบทบาทสำคัญในวัฒนธรรมและชีวิตประจำวันของคนไทยมาอย่างยาวนาน โดยเฉพาะในยุคสมัยที่กรุงศรีอยุธยาเป็นราชธานีของสยาม เริ่มตั้งแต่ปีพุทธศักราช 1893 ถึง พุทธศักราช 2310 ผ้าไหมยกกลายเป็นเครื่องทรงขององค์พระมหากษัตริย์และพระบรมวงศานุวงศ์ อีกทั้งยังกําหนดให้ใช้ผ้ายกเป็นเครื่องแบบของขุนนางตามลําดับชั้นยศด้วย ซึ่งธรรมเนียมดังกล่าวยังคงยึดถือเป็นจารีตมาจวบจนปัจจุบัน
การใช้งานในปัจจุบัน
ในปัจจุบัน ผ้าไหมยกดอกยังคงเป็นที่นิยมและเป็นที่ชื่นชอบของผู้คนในสังคมไทย และได้รับการยอมรับในระดับนานาชาติ ผ้าไหมยกมีด้วยกันหลายประเภทและหลายราคา ตั้งแต่ผ้าไหมทองที่มีลวดลายวิจิตรพิสดาร ไปจนถึงผ้าไหมลวดลายเรียบง่ายธรรมดา มีการย้อมสีด้วยสีเคมีและย้อมสีด้วยวัสดุจากธรรมชาติ ผู้บริโภคแต่ละกลุ่มสามารถเลือกซื้อผ้าไหมตามสถานภาพและความชอบของตัวเอง
สรุป
ผ้าไหมยกดอกคือสิ่งทอที่มีความสำคัญต่อวิถีชีวิตและวัฒนธรรมของผู้คนในสังคมไทย ที่มีประวัติความเป็นมาอันยาวนานและมีความสำคัญในการสืบทอดวัฒนธรรมและความเชื่อ ปัจจุบันผ้าไหมยกดอกยังคงเป็นที่นิยมและมีการนำมาใช้ในหลากหลายโอกาส แสดงถึงความหลากหลายและคุณค่าทางวัฒนธรรมของประเทศไทยในทุกยุคและทุกเหตุการณ์
ขอบคุณแหล่งที่มา
หนังสือ : วารสานวิจัยวัฒนธรรม ปีที่ ๔ ฉบับที่ ๑ กรกฎาคม – ธันวานคม ๒๕๖๔
ผ้ายก โดยธีรพันธุ์ จันทร์เจริญ หน้า 44
ภาพชุดและนางแบบ:
https://www.instagram.com/bellacampen
https://www.sabuywedding.com/venues/vanuscouture
https://women.kapook.com/gallery/240589/453957
https://www.pinterest.com/pin/73394668916969887/