ผ้าไหมยกดอกและการใช้งานในสังคมไทย

ความเป็นมาของผ้าไหมยกดอก

ผ้าไหมยกดอก คือ ผ้าที่ผลิตขึ้นโดยการทอเส้นลายให้สูงกว่าพื้นผ้า มีทั้งทอยกทองและทอยกไหม กระบวนการสร้างลวดลายผ้านี้ใช้วิธีการทอเสริมเส้นด้ายพุ่งพิเศษ โดยทั้งแบบเสริมยาวต่อเนื่องตลอดหน้าผ้าและแบบเสริมเป็นช่วง ๆ โดยใช้เทคนิคเก็บตะกอลอยเพื่อจัดกลุ่มเส้นด้ายยืนให้เปิดอ้า หรือยกและข่มเป็นจังหวะ ในการทอลวดลายตามแบบที่ต้องการ ผลลัพธิ์ได้ที่คือผืนผ้าที่มีลวดลายยกนูนสูงกว่าพื้นผ้า นอกจากนี้ยังมีเทคนิคการทอผ้ายกอื่น ๆ เช่น ทอเสริมเส้นยืนพิเศษ มัดย้อมเส้นพุ่งและเส้นยืนก่อนการทอ และทอแบบเส้นพุ่งไม่ต่อเนื่อง โดยใช้เพียงการตบแต่งลวดลายในส่วนประกอบปลีกย่อยเท่านั้น

ความสำคัญของผ้าไหมยกดอกในสังคมไทย

จากการศึกษาด้านประวัติความเป็นมา พบว่าผู้คนในสังคมไทยมีความรู้และความเชื่อในผ้าไหมยกดอกมาช้านาน หลักฐานทางประวัติศาสตร์และโบราณคดีบ่งชี้ว่าผ้าไหมยกมีบทบาทสำคัญในวัฒนธรรมและชีวิตประจำวันของคนไทยมาอย่างยาวนาน โดยเฉพาะในยุคสมัยที่กรุงศรีอยุธยาเป็นราชธานีของสยาม เริ่มตั้งแต่ปีพุทธศักราช 1893 ถึง พุทธศักราช 2310 ผ้าไหมยกกลายเป็นเครื่องทรงขององค์พระมหากษัตริย์และพระบรมวงศานุวงศ์ อีกทั้งยังกําหนดให้ใช้ผ้ายกเป็นเครื่องแบบของขุนนางตามลําดับชั้นยศด้วย ซึ่งธรรมเนียมดังกล่าวยังคงยึดถือเป็นจารีตมาจวบจนปัจจุบัน

การใช้งานในปัจจุบัน

ในปัจจุบัน ผ้าไหมยกดอกยังคงเป็นที่นิยมและเป็นที่ชื่นชอบของผู้คนในสังคมไทย และได้รับการยอมรับในระดับนานาชาติ ผ้าไหมยกมีด้วยกันหลายประเภทและหลายราคา ตั้งแต่ผ้าไหมทองที่มีลวดลายวิจิตรพิสดาร ไปจนถึงผ้าไหมลวดลายเรียบง่ายธรรมดา มีการย้อมสีด้วยสีเคมีและย้อมสีด้วยวัสดุจากธรรมชาติ ผู้บริโภคแต่ละกลุ่มสามารถเลือกซื้อผ้าไหมตามสถานภาพและความชอบของตัวเอง

สรุป

ผ้าไหมยกดอกคือสิ่งทอที่มีความสำคัญต่อวิถีชีวิตและวัฒนธรรมของผู้คนในสังคมไทย ที่มีประวัติความเป็นมาอันยาวนานและมีความสำคัญในการสืบทอดวัฒนธรรมและความเชื่อ ปัจจุบันผ้าไหมยกดอกยังคงเป็นที่นิยมและมีการนำมาใช้ในหลากหลายโอกาส แสดงถึงความหลากหลายและคุณค่าทางวัฒนธรรมของประเทศไทยในทุกยุคและทุกเหตุการณ์

ขอบคุณแหล่งที่มา

หนังสือ : วารสานวิจัยวัฒนธรรม ปีที่  ฉบับที่  กรกฎาคม – ธันวานคม ๒๕๖๔

ผ้ายก โดยธีรพันธุ์ จันทร์เจริญ หน้า 44
ภาพชุดและนางแบบ:
https://www.instagram.com/bellacampen
https://www.sabuywedding.com/venues/vanuscouture
https://women.kapook.com/gallery/240589/453957
https://www.pinterest.com/pin/73394668916969887/

อ้างอิง:https://www.chobmai.com/article/88/%E0%B8%9C%E0%B9%89%E0%B8%B2%E0%B9%84%E0%B8%AB%E0%B8%A1%E0%B8%A2%E0%B8%81%E0%B8%94%E0%B8%AD%E0%B8%81%E0%B9%81%E0%B8%A5%E0%B8%B0%E0%B8%81%E0%B8%B2%E0%B8%A3%E0%B9%83%E0%B8%8A%E0%B9%89%E0%B8%87%E0%B8%B2%E0%B8%99%E0%B9%83%E0%B8%99%E0%B8%AA%E0%B8%B1%E0%B8%87%E0%B8%84%E0%B8%A1%E0%B9%84%E0%B8%97%E0%B8%A2