การแต่งกายของพระภิกษุสงฆ์เป็นส่วนสำคัญในพระราชพิธีและกิจกรรมทางศาสนา ภายในเครื่องแต่งกายนั้นประกอบด้วยส่วนประกอบหลายชิ้นที่มีบทบาทสำคัญในการปกป้องร่างกายและบรรเทาสิ่งแวดล้อม ในบทความนี้เราจะพาคุณรู้จักกับสีพระราชนิยมและเครื่องนุ่งห่มที่พระภิกษุสงฆ์ใช้ในงานพระราชพิธี
สีพระราชนิยมและบทบาทของเครื่องนุ่งห่ม
สีเครื่องนุ่งห่มในพระราชพิธีมีความสำคัญอันยิ่งใหญ่ เพราะสีเป็นสัญลักษณ์ที่แสดงความเป็นพระภิกษุสงฆ์และเกิดความเชื่อมั่นในคำสอนของพระพุทธเจ้า สีเครื่องนุ่งห่มถูกกำหนดเป็นแบบฉบับสำหรับพระสงฆ์ทั่วประเทศ ซึ่งเรียกว่า “สีพระราชนิยม” หรือ “สีพระราชทาน” แต่ละสีมีความหมายและบทบาทที่แตกต่างกันดังนี้:
สีเหลืองส้ม
สีเหลืองส้มใช้ในวัดของมหานิกาย มีความหมายเชื่อถือในพระพุทธเจ้าและมีความมุ่งมั่นในการตามศีลธรรม
สีแก่นขนุน (สีกรัก)
สีแก่นขนุนหรือสีกรัก (สีน้ำตาลอมเหลือง) มักถูกนิยมใช้ในวัดธรรมยุตินิกาย เดิมแล้วเป็นสีที่แสดงความอ่อนโยนและความสงบเรียบร้อย
สีพระราชนิยม
สีพระราชนิยมเป็นสีกึ่งกลางระหว่างสีเหลืองส้มและสีแก่นขนุน มีบทบาทสำคัญในงานพระราชพิธีและแสดงความยินดีแก่พระบรมศพ
สีกรักแดง (สีน้ำหมาก)
สีกรักแดงหรือสีน้ำหมาก (“ครูบา”) มักถูกใช้โดยพระสงฆ์ในภาคเหนือ แสดงความเข้มแข็งและกำลังในการประพฤติตนตามศาสนา
สีกรักดำ
สีกรักดำหรือสีน้ำตาลอมม่วง มักเป็นสีจีวรของพระธุดงค์ แสดงความยาวนานและความอาวุโส
สีน้ำตาล (“สมณะ”)
สีน้ำตาลหรือ “สมณะ” มักถูกใช้โดยนักบวชของสำนักสันติอโศก เน้นความเงียบสงบและความเป็นอิสระ
เครื่องนุ่งห่มและบทบาทในพระราชพิธี
เครื่องนุ่งห่มในพระราชพิธีมีบทบาทที่สำคัญในการปกป้องร่างกายและสร้างเครื่องห่มให้สมบูรณ์ ส่วนประกอบหลักของเครื่องนุ่งห่มประกอบด้วย:
- ผ้าจีวร (อุตราสงค์): เป็นผ้าห่มที่ใช้ห่มร่างกาย มักมีลายต่างๆ แสดงความเชื่อถือศาสนา
- ผ้าสบง (อันตรวาสก): ผ้านุ่งช่วงล่างของร่างกาย เพื่อป้องกันความหนาวและร้อน
- สังฆาฎี: ผ้าห่มซ้อนหรือผ้าพาดบ่า ใช้เพื่อเสริมความอบอุ่น
- ผ้ารัดอก: ผ้าสำหรับรัดอก เพื่อให้การนุ่งห่มเรียบร้อย
- อังสะ: ผ้าชั้นในสุดที่มีกระเป๋า ใช้สำหรับเก็บของส่วนตัว
เครื่องนุ่งห่มเหล่านี้ไม่ได้ถูกซื้อหรือตัดเย็บเอง แต่จะถูกได้มาจากการถวายของญาติโยมหรือลูกศิษย์ และผ้าไหมมักถูกเลือกใช้เนื่องจากคุณสมบัติของมันที่เป็นมิตรกับสิ่งแวดล้อมและสภาพภูมิอากาศ
การแต่งกายของพระภิกษุสงฆ์และการใช้สีเครื่องนุ่งห่มสะท้อนความเชื่อมั่นในศาสนาและแสดงความเคารพต่อพระพุทธเจ้า สีและเครื่องนุ่งห่มเหล่านี้มีบทบาทสำคัญในพระราชพิธีและเป็นสัญลักษณ์ที่เข้าใจได้ว่าพระภิกษุสงฆ์มีความยึดมั่นต่อหลักธรรมศาสนาและมีความกล้าหาญในการประพฤติตนตามศาสนาของพระพุทธเจ้าทุกเวลา
